Biorąc pod uwagę cele postępowania karnego w ogóle, oraz całokształt danego postępowania, sporządza się orzeczenie kończące je. Często postępowanie karne kończy się stosownym orzeczeniem sądu, jednakże może też zakończyć je postanowienie prokuratorskie.

Najbardziej modelowy przebieg postępowania karnego kształtuje się następująco:

1. Wszczęcie postępowania przygotowawczego.
2. Postępowanie przygotowawcze zakończone wniesieniem do Sądu aktu oskarżenia.
3. Postępowanie sądowe.
4. Wydanie wyroku przez Sąd.
5. Wykonanie orzeczonej kary.
6. Zatarcie skazania.

Sposób zakończenia postępowania może być jednak różny w zależności od wyników postępowania przygotowawczego i sądowego. W szczególności zakończenie postępowania zależy od tego, czy ustalono, że rzeczywiście doszło do przestępstwa, czy zatrzymano sprawcę, czy zgromadzono przekonujące dowody przeciwko niemu itp. Rezultat postępowania może być też różny w zależności od wniosków składanych w jego toku przez podejrzanego (lub oskarżonego) i jego obrońcę.

Biorąc powyższe pod uwagę, wyrok skazujący albo uniewinniający, wydany przez sąd po przeprowadzeniu pełnego postępowania, jest tylko jednym z możliwych sposobów jego zakończenia.

Postępowanie może być bowiem umorzone (z różnych przyczyn - na etapie postępowania przygotowawczego, lecz także przez sąd), może zakończyć się wyrokiem wydanym w ramach dobrowolnego poddania się karze przez oskarżonego lub wydaniem wyroku skazującego bez przeprowadzania postępowania sądowego w całości. Podsumowując, można wyróżnić następujące sposoby zakończenia postępowania karnego:

1. Skazanie bez rozprawy art. 335 k.p.k. (jeżeli oskarżony przyznaje się do winy, okoliczności i wina nie budzą wątpliwości, w tym przypadku prokurator nie wnosi aktu oskarżenia, a występuje do sądu z wnioskiem o wydanie na posiedzeniu wyroku skazującego).
2. Warunkowe umorzenie postępowania art. 336 k.p.k. (jeżeli spełnione są przesłanki, prokurator zamiast aktu oskarżenia kieruje wniosek o takie umorzenie).
3. Wniosek o wydanie wyroku skazującego art. 338a k.p.k. (oskarżony może złożyć wniosek o wydanie wyroku skazującego bez przeprowadzania postępowania dowodowego, złożenie takiego wniosku jest możliwe jedynie przed doręczeniem zawiadomienia o terminie rozprawy).
4. Umorzenie postępowania art. 340 k.p.k.
5. Dobrowolne poddanie się karze w trybie art. 387 k.p.k. ( oskarżony może złożyć wniosek o wydanie wyroku skazującego, ostatecznym terminem na jego wniesienie jest chwila zakończenia pierwszego przesłuchiwania wszystkich oskarżonych).
6. Wyrok rozdział 47 k.p.k.
7. Umorzenie absorpcyjne art. 11 k.p.k. (postępowanie o występek może być umorzone pod pewnymi warunkami).
8. Umorzenie konsensualne/ wnioskowe art. 59a k.k. (artykuł ten został uchylony nowelizacją z dnia 11.03.2016, jednak w wyjątkowych przypadkach może znaleźć zastosowanie – sprawca, przed rozpoczęciem przewodu sądowego, jeżeli spełnia określone warunku, może pojednać się z pokrzywdzonym, w takim przypadku postępowanie może zostać umorzone na wniosek pokrzywdzonego).

[stan prawny: grudzień 2019 r.]